تا به حال شیفته کسی شدهاید که به جز در یک زمینه که از ارتباط واقعاً خوبی نیز برخوردار بودید، هیچ چیز مشترک دیگری میانتان وجود نداشت؟ این نوع از رابطه میتواند بسیار فریب دهنده باشد. مخصوصاً هنگامی که همان یک زمینه که در آن از تفاهم برخوردار هستید، برای شما اهمیت زیادی داشته باشد و به راحتی آن را با پیوندی عاشقانه و قوی اشتباه بگیرید.
در زیر نمونههایی از «تفاهم جزئی» آورده شده است:
_ شریک تان را از طریق کلوپ دوچرخه سواری که عضو آن هستید ، ملاقات میکنید. عاشق دوچرخه سواری هستید و از اینکه میتوانید این فعالیت مورد علاقه تان را از همان ابتدا با یکدیگر انجام دهید ، هیجان زدهاید، آخر هر هفته را ساعتها و حتی بیشتر نیز به دوچرخه سواری میپردازید. اما پس از گذشت دو ماه دوچرخه سواری و… متوجه میشوید که در زمینه های دیگر از هیچگونه تفاهمی برخوردار نیستید و این باعث میشود که رابطه تان بسیار متزلزل شود.
_ به شما و نامزد/همسرتان مسئولیت داده میشود که در محل کار بر روی پروژه واحدی با همکار کنید. این پروژه ایجاب میکند که ساعتهای طولانی، کار تیمی انجام دهید و در اواسط پروژه احساس میکنید که به یکدیگر علاقمند شدهاید. آشنایی تان ۴ ماه طول میکشد و بیشتر وقت خود را به صحبت و نظری درباره آن پروژه میگذرانید. سپس پروژه پایان میپذیرد و احساس راحتی که داشتید، از بین میرود: قرارداد مشترک شما دیگر اتمام پذیرفته است و با این حقیقت روبرو میشوید که خارج از زمینه کاری مشترک تان، ارزشها و یا عقاید مشترک زیادی ندارید.
_ مدتی از تابستان به اتفاق خانواده و بعضی از دوستان، خانهای در یک منطقه ییلاقی اجاره میکنید و هنوز چند هفته از تعطیلات تان نگذشته که کسی را آنجا ملاقات میکنید. ماه بعد ناگهان همه چیز شروع میشود : صبح ها را به دوچرخه سواریهای طولانی و شبها را به کباب درست کردن کنار ساحل میگذرانید. هرگز با هیچ کس تا بدین حد احساس راحتی نکردهاید و در انتهای تعطیلات دیگر شکی ندارید که وقتی به شهر برگشتید، آشنای تان را ادامه خواهید داد. اما در اشتباه هستید. اولین تعطیلات آخر هفته دور از ساحل به فاجعهای تبدیل میشود؛ بر سر هیچ چیز اتفاق نظر ندارید، مدام اعصاب یکدیگر را خراب میکنید و ظرف یک هفته همه چیز را برای همیشه تمام میکنید. حال که به گذشته مینگرید، در مییابید که هیچگاه قبلاً او را تحت شرایط استرس ندیده بودید و حال احساس میکنید که او همان کسی نیست که تابستان در کنار ساحل می شناختید.
شما مستعد چنین رابطهای هستید وقتی که:
_ با نامزد/همسر خود تحت شرایط غیر عادی و متفاوت با شرایط معمولی زندگی روزمره خود آشنا شده باشید. (گیر کردن در آسانسور، جلسات فیزیوتراپی و…)
_ تعیین شده است که به همراه نامزد و یا همسرتان، مشترکاً فعالیت واحدی انجام دهید یا به نحوی توجه خود را به چیزی غیر عادی معطوف کنید. (کار کردن بر روی یک پروژه خاص، شرکت در سمینار، انجام وظیفه در یک کمیسیون و…)
_ با نامزد/همسر خود در محیط غیر عادی آشنا شده باشید. (در تعطیلات ، هیئت منصفه و…)
_ نامزد/همسر خود را هنگامی که هر دو بر روی یک فعالیت تمرکز دارید و معمولاً به کرات و یا به طور روزانه در آن شرکت نمیکنید، ملاقات کنید.(اسکی، کلاس موسیقی و…) لزوماً احتیاجی به دانشی وسیع و احاطه کامل به رازهای روانشناختی ندارید تا از عهده درک پدیده تفاهم جزئی برآید: شما شبیه خود را به خود جذب میکنید و این کاملاً طبیعیست و به کسانی جذب شوید که با آنها وجه مشترک قابل ملاحظه ای دارید؛ حتی اگر قراردادی یک یا دو هفتهای داشته باشید؛ بعضاً همان ارتباط اولیه میتواند مبنایی برای رابطه پردوام و ارضا کننده باشد. دوچرخه سوارها لزوماً پس از گذشته تنها چند ماه علاقه شان را نسبت به یکدیگر از دست نمیدهند. حتی ممکن است که دریابید در بسیاری از زمینه های دیگر نیز از همخوانی و تفاهم خوبی برخور دارید. رابطهای که با آشنایی شما با کسی که در اسکی یا… ملاقات کردهاید، ممکن است تنها یک رابطه ساده نباشد. بدین معنا که ممکن است او تمامی ویژگیهایی را که شما به دنبالش هستید نیز داشته باشد.
خطری که در رابطه با تفاهم جزئی وجود دارد ، شیفتگی و مجذوبیت بیش از حد شما به آن زمینه مشترک واحد است؛ به طوری که از توجه به باقی قسمتهای رابطهتان باز بمانید. این بیتوجهی شما را آبستن درگیر شدن با کسی میکند که به طور معمول هرگز با او رابطهای برقرار نمیکردید و در نهایت هنگامی که رابطه با شکست مواجه میشود ، احساس یاس و سرخوردگی خواهید کرد.
اگر کسی را در یکی از شرایط فوق که قبلاً توصیف کردم ملاقات کردید ، سعی کنید تا کمی از رابطه عقب بنشینید و سوالات زیر را از خود بپرسید :
_ زمینه تفاهم جزئی مان به کنار ، واقعاً درباره خود این شخص چقدر میدانم ؟
_ نیازها و خواستههایم از یک نامزد/همسر کدامند ؟ آیا این شخص واجد آنها هست ؟
_ چه مشکلات احتمالی وجود خواهند داشت اگر من و نامزد/همسرم فاقد این زمینهای بودیم که در آن از تفاهم برخورداریم.
اگر وقت کافی جهت پاسخ به این سوالات صرف کنید، احتمال آنکه به خودتان صدمه بزنید و ناخواسته نامزد/همسرتان را برنجانید، کمتر خواهد شد.
امید سخاوت کارشناس مشاوره و راهنمایی
مرکز مشاوره و امور روانشناختی رهبان